Projekt ustawy o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji
Artykuł zaktualizowany, zmiany w nowym projekcie ustawy (po konsultacjach społecznych) oznaczono kolorem i kursywą.
W dniu 5 kwietnia 2018 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji oraz BIP Ministerstwa Energii zamieszczono projekt ustawy o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji. Aktualnie projekt znajduje się w fazie konsultacji publicznych z terminem nadsyłania uwag do dnia 20 kwietnia br.
Aktualnie obowiązujący system wsparcia producentów energii elektrycznej w kogeneracji wygasa z końcem bieżącego roku, ponieważ zawarty w art. 9a ustawy Prawo energetyczne wymóg ilościowy umorzenia świadectw pochodzenia energii ze źródeł wysokosprawnej kogeneracji określono wyłącznie do 2018 r. W związku z tym trwają prace legislacyjne mające na celu wprowadzenie nowego systemu wsparcia.
Analogicznie jak miało to miejsce przy wprowadzeniu w 2015 r. ustawy o OZE, promocją energii z wysokosprawnej kogeneracji zajmować się będzie nowa odrębna ustawa o tytule j.w. przy równoczesnym uchyleniu zapisów ustawy Prawo energetyczne dotyczących tego obszaru tematycznego (art. 9a, 9l, 9m, 9y - 9zb). W celu zapewnienia ciągłości systemu wsparcia nowa ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2019 r.
Projekt ustawy definitywnie kończy z obecnie funkcjonującym systemem świadectw pochodzenia, wprowadzając zupełnie nowe propozycje, w dużej mierze zbliżone do funkcjonujacego od pewnego czasu systemu wsparcia produkcji energii w OZE, tj. systemu aukcyjnego. Z proceduralnego punktu widzenia, kluczową kwestią jest podział źródeł CHP na trzy grupy:
-
< 1 MW,
-
1 - 50 MW,
-
> 50 MW.
Z punktu widzenia poprawy efektywności energetycznej w obiektach przemysłowych kluczowy będzie pierwszy, czyli najniższy przedział mocy. Wynika to z faktu, że tylko w tym przedziale brak będzie obowiązku oddawania ciepła do tzw. publicznej sieci ciepłowniczej, tj. sieci o charakterze otwartym dla przyłączeń nowych odbiorców ciepła. Ponadto wsparciem objęty będzie cały wolumen wytworzonej energii elektrycznej. W przypadku instalacji o mocy od 1 MW aby ubiegać się o wsparcie konieczne będzie oddanie min. 70 % wytworzonego ciepła do publicznej sieci ciepłowniczej, natomiast wsparciem objęta będzie tylko energia elektryczna sprzedana poprzez sieć elektroenergetyczną (przy mniejszej ilości ciepła oddanego do sieci, wsparcie będzie ograniczone proporcjonalnie). Widać więc, że głównym zamysłem autorów projektu jest wspieranie modernizacji istniejących źródeł ciepła lub budowa nowych źródeł kogeneracyjnych, pracujących na potrzeby ogólnodostępnych sieci ciepłowniczych. Jest to uzasadniane potrzebą przeciwdziałania tzw. niskiej emisji, która jest jednym z głównym źródeł zanieczyszczenia powietrza w Polsce. Podsumowując, dla podmiotów zainteresowanych produkcją ciepła i energii elektrycznej na potrzeby własne (typowa sytuacja u podmiotów przemysłowych) pozostaje wsparcie wyłącznie w obszarze zainstalowanej mocy elektrycznej do 1 MW.
Dla źródeł małych, tj. o zainstalowanej mocy elektrycznej poniżej 1 MW (tzw. mała jednostka kogeneracji), planowane jest zastosowanie procedury uproszczonej, tj. po prekwalifikacji wytwórca energii będzie mógł ubiegać się o przyznanie tzw. premii gwarantowanej, czyli wyrażonej w zł/MWh dopłaty do energii wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji. Corocznie ustalana będzie dostępna pula mocy dla tych instalacji oraz wysokość premii gwarantowanej, która będzie przyznawana wytwórcy na okres 15 lat, a w ramach umowy będzie corocznie indeksowana zgodnie ze wskaźnikiem inflacji. Niestety w projekcie ustawy nie zapisano, w jaki sposób przydzielane będzię wsparcie dla tej grupy wytwórców w przypadku przekroczenia puli na dany rok (kto pierwszy, ten lepszy?). Brak również mechanizmu promesy przyznania premii, co oznacza pewne ryzyko inwestycyjne: w pierwszej kolejności kosztowna budowa instalacji, a dopiero w drugiej kolejności - już jako rzeczywisty wytwórca - ubieganie sie o premię. Mam nadzieję, że etap konsultacji publicznych wyjaśni te niuansy w tym kluczowym dla obszaru energetyki przemysłowej obszarze mocy, a to za sprawą skierowanego przeze mnie w ramach konsultacji publicznych pisma do Ministra Energii, dotyczącego opisanych powyżej ryzyk.
Niestety, Ministerstwo nie wprowadziło w tym obszarze żadnych zmian. Zgodnie z obecnymi założeniami, wsparcie dla małych jednostek jest przewidziane na lata 2019 - 2028 w ilości 50 MW nowych mocy zainstalowanych rocznie, tj. razem 500 MW.
W przypadku źródeł o wielkości w zakresie 1 - 50 MW mocy elektrycznej wsparcie udzielane będzie w formie tzw. premii kogeneracyjnej, przyznawanej w wyniku zwycięstwa oferty złożonej w aukcji (per analogia do wsparcia dla OZE). W celu uczestnictwa w aukcji konieczna będzie wcześniejsza prekwalifikacja projektu przez Prezesa URE. Wszystkie źródła w tym zakresie zostaną podzielone na koszyki, z podziałem na zakresy mocy oraz rodzaj stosowanego paliwa (zlikwidowano w/w koszyki, przy czym dla różnych paliw będzie inna cena referenacyjna czyli maksymalna cena ofertowa). Dla każdego koszyka indywidualnie wyznaczona bedzie maksymalna wartość wsparcia oraz pula mocy do rozdysponowania. Z kolei dla projektów dotyczących budowy źródeł o mocy ponad 50 MW wsparcie udzielane będzie w formie tzw. indywidualnej premii kogeneracyjnej, ustalanej w wyniku indywidualnych ocen projektów zgłoszonych w ramach tzw. naborów. Tak jak i dla mniejszych instalacji, wsparcie dla nowych instalacji o mocy od 1 MW gwarantowane będzie w okresie 15-letnim, przy czym - jak wspomniano wcześniej - warunkiem uzyskania wsparcia dla tych instalacji będzie oddanie odpowiedniej ilości ciepła (min. 70 %) do publicznej sieci ciepłowniczej. W przypadku niespełnienia tego kryterium, wsparcie będzie ograniczone proporcjonalnie.
Nowy projekt wprowadza dodatkowy warunek techniczny dla jednostek kogeneracyjnych, jakim jest osiągnięcie emisji CO2 poniżej 450 kg/MWh wyprodukowanej energii. W ustawie jest napisane "energii", więc nie wiadomo, czy dotyczy to energii elektrycznej, czy też łącznie energii elektrycznej i ciepła. Stosowne rozporządzenie, jak ma to być obliczane, ma wejść w życie do 31 marca 2019 r.
Pozostaje jeszcze kwestia istniejących źródeł kogeneracyjnych. Otóż w ramach nowej ustawy otrzymają one automatycznie wsparcie na okres uzależniony od wieku instalacji, dotychczasowego okresu otrzymywania świadectw pochodzenia oraz ewentualnie przeprowadzonej w przeszłości gruntownej modernizacji źródła. W przypadku źródeł CHP, których budowa była lub jest dofinansowana ze środków publicznych, również będzie miało to wpływ na obniżenie łącznej wartości wsparcia uzyskanego w nowym systemie (całkowita korzyść z tytułu premii gwarantowanej/kogeneracyjnej zostanie obniżona o zdyskontowaną wartość pozyskanych dotacji).
Przysłowiowym "strzałem w kolano" zostali potraktowani przez Ministerstwo posiadacze jednostek o mocy > 1 MW, pracujących na własne potrzeby. Ponieważ są to jednostki istniejące, to nie muszą oni brać udziału w aukcjach - dostaną wsparcie automatycznie, jednakże wyłącznie przy spełnieniu w/w warunku wprowadzenia ciepła do sieci ciepłowniczej oraz sprzedaży energii elektrycznej poprzez sieć elektroenergetyczną. Jedynie jednostki o mocy > 1 MW zasilane metanem kopalnianym zostały wyłączone z tych obowiązków.
Od strony finansowania nowego systemu wsparcia projektowana regulacja ustawowa wprowadza tzw. opłatę kogeneracyjną wyrażoną w zł/MWh, która - podobnie jak obecnie opłata OZE - będzie stanowić jeden ze składników opłat dystrybucyjnych, związanych z zakupem energii elektrycznej przez odbiorców końcowych. Z drugiej strony sama cena energii elektrycznej winna ulec obniżeniu, ponieważ jej składnikiem nie będą już koszty zakupu i umorzenia świadectw pochodzenia energii z kogeneracji (obecnie jest to 12,58 zł/MWh licząc wg wartości opłaty zastepczej), do czego zobowiązany jest obecnie sprzedawca energii odbiorcy końcowemu.
Wg projekcji, stawka opłaty kogeneracyjnej wyniesie od 1,40 zł/MWh w 2019 r., następnie będzie stopniowa rosła do 13,50 zł/MWh w 2033 r., po czym znów bedzie malała do 0,30 zł/MWh w 2047 r.
Podsumowując, projekt ustawy w części dotyczącej środkowego przedziału mocy jest wzorowany na rozwiązaniach zawartych w ustawie o OZE. Z kolei dla dolnego przedziału mocy, będącego obszarem zainteresowania podmiotów przemysłowych, kluczową kwestią będą praktyczne aspekty wdrożenia ustawy w życie, tj. bieżące określenie przez ministra właściwego do spraw energii wielkości puli mocy dla nowych instalacji oraz wysokości premii gwarantowanej. Wartości podane w "Ocenie skutków regulacji" brzmią co najmniej zachęcająco (162 zł/MWh wobec obecnej wartości praw majątkowych na poziomie 115 zł/MWh). Ponadto istotny będzie również sposób rozwiązania ewentualnej kwestii wystąpienia nadpodaży małych projektów, o czym wspomniano wcześniej.
W aktualnej "Ocenie skutków regulacji" planowana wysokość premii gwarantowanej dla małych jednostek kogeneracyjnych wynosi 122 zł/MWh (paliwo gazowe) oraz 51 zł/MWh (pozostałe paliwa). Bieżąca cena rynkowa "żółtych certyfikatów" oscyluje wokół 110 zł/MWh, zatem premia jest o ok. 10 % większa. Jeżeli wsparcie miałoby pozostać na takim poziomie, przy równoczesnym wzroście ceny energii elektrycznej w relacji do ceny gazu ziemnego, sytuacja kształtuje się bardzo korzystnie dla rozwoju małej kogeneracji.
Na bieżąco będziemy monitorować i opisywać przebieg prac legislacyjnych związanych z tą ustawą, stąd jeśli Państwo chcecie być na bieżąco, proszę śledzić naszą stronę główną - zawsze w przypadku nowego artykułu pojawi się o nim wzmianka na stronie głównej w kolumnie "Aktualności".
--> Powrót do Czytelnii...
|
