Białe certyfikaty w nowej Ustawie o efektywności energetycznej
W dniu 1 października 2016 r. weszła w życie Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej, która tym samym zastąpiła poprzednią ustawę z dnia 15 kwietnia 2011 r.. Ustawa wprowadziła szereg nowych uregulowań, które w istotny sposób zmieniły zarówno tryb pozyskiwania białych certyfikatów (właściwie: świadectw efektywności energetycznej, dalej w skrócie: BC), jak i możliwą do pozyskania z tego tytułu wysokość wsparcia dla inwestorów realizujących przedsięwzięcia energooszczędne.
Cechy nowego systemu najwygodniej zaprezentować porównując go z rozwiązaniami prawnymi obowiązującymi w poprzednim systemie. A więc po kolei:
1. Projekty zrealizowane.
W starym systemie była możliwość ubiegania się o BC dla projektów zrealizowanych, przy czym data zakończenia projektu nie mogła być sprzed 01.01.2011.
W nowym systemie istnieje możliwość ubiegania się o BC dla projektów zrealizowanych, przy czym data zakończenia projektu musi zawierać się w przedziale 01.01.2014 - 30.09.2016. Ponadto wnioski o przyznanie BC dla projektów zrealizowanych można składać wyłącznie w okresie przejściowym przez okres 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, tj. do 30.09.2017.
2. Projekty planowane.
W starym systemie była możliwość ubiegania się o BC dla projektów planowanych (nierozpoczętych). Tu nic się nie zmieniło, ta możliwość nadal obowiązuje, co więcej od 01.10.2017 wyłącznie na projekty planowane będą przyznawane BC.
3. Tryb składania wniosków o wydanie BC.
W starym systemie wnioski o wydanie BC składało się w trybie przetargowym, na organizowanych przez Prezesa URE przynajmniej raz w roku przetargach. Łącznie odbyło się pięć przetargów. Wyniki przetargu znane były dopiero po kilku miesiącach od ich zakończenia, przykładowo rozstrzygnięcie czwartego przetargu (zakończonego końcem stycznia 2016 r.) ogłoszono na początku lipca, a więc po ponad pięciu miesiącach.
W nowym systemie funkcjonuje ciągły tryb składania wniosków, a Prezes URE ma 45 dni na wydanie stosownej decyzji.
4. Rodzaj energii, stanowiącej podstawę do obliczenia ilości BC.
W starym systemie wnioskowano o BC na podstawie średniorocznej ilości zaoszczędzonej nieodnawialnej energii pierwotnej.
W nowym systemie wnioskuje się o BC na podstawie średniorocznej ilości zaoszczędzonej energii finalnej.
Jest to fundamentalna różnica, wpływająca na możliwą do pozyskania ilość BC. W rozporządzeniu dotyczącym metodyki opracowywania audytów efektywności energetycznej znajduje się tabela ze wskaźnikami nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej, wartości te wykorzystuje się do przeliczania energii finalną na pierwotną. Zakres wskaźników wynosi 0,0 - 3,0. Czyste źródła energii (OZE, energia odpadowa) mają wskaźniki poniżej 1, typowe paliwa (gaz ziemny, olej opałowy, węgiel kamienny) mają wskaźnik 1,1, natomiast energia elektryczna ma wskaźnik 3,0.
Co to oznacza w praktyce? Przykładowo, oszczędzając w wyniku realizacji projektu średniorocznie 100 MWh energii elektrycznej (energia finalna), oszczędzamy tym samym 300 MWh energii pierwotnej. Zatem w starym systemie, w którym wnioskowaliśmy na podstawie nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej, możliwe było do pozyskania 25,7 toe (= 300 MWh / 11,67 MWh/toe), natomiast w nowym już tylko 8,6 toe (= 100 MWh / 11,67 MWh/toe).
Z drugiej strony obecnie bardziej niż wcześniej opłaca się realizować projekty energooszczędne na nośnikach, dla których współczynnik nakładu jest mniejszy od 1. Jest to częsty przypadek dla ciepła sieciowego wytwarzanego w systemach ciepłowniczych, opartych o kogenerację lub źródła biomasowe. Wcześniej obliczając nakład nieodnawialnej energii pierwotnej obniżaliśmy oszczędność energii finalnej, obecnie wykorzystujemy korzystniejszą (wyższą) wartość energii finalnej.
UWAGA: w powyższych rozważaniach pominięto jeden ważny aspekt, o którym poniżej.
5. Ilość wnioskowanych BC a średnioroczna oszczędność energii.
W starym systemie wnioskowało się o ilość BC stanowiącej iloraz średniorocznej oszczędności energii (pierwotnej) i współczynnika w (omega), który mógł być różny od 1 (np. zaoszczędziłem 1 toe, ale wnioskuję o wydanie 2 BC). Ponieważ w przetargu musi istnieć mechanizm szeregowania złożonych ofert, odbywało się to właśnie w opraciu o wsp. w, czyli im mniej ktoś żądał BC za każdą toe zaoszczędzonej energii, tym jego oferta była lepsza. W praktyce średnie wartości wsp. w oscylowały właśnie w okolicach 0,5, czyli przeciętnie żądano ok. 2 BC za 1 toe zaoszczędzonej energii.
W nowym systemie, w którym nie ma już przetargów, a zatem nie ma konieczności kwalifikacji jakościowej ofert, zniknął również wsp. w. Obecnie za każdą 1 toe zaoszczędzonej energii (finalnej) wnioskujemy o 1 BC.
6. Korzyść finansowa z tytułu sprzedaży BC.
W zasadzie zmiana ta nie tyle jest związana ze zmianą różnych mechanizmów związanych z ubieganiem się o BC, a wynika z faktu aktualizacji wysokości opłaty zastępczej, która jest naturalną górną granicą wartości rynkowej BC. Do 2016 r. wysokość opłaty zastępczej wynosiła 1.000 zł. Od 2017 r. wynosi ona 1.500 zł, a w kolejnych latach będzie ona podwyższana corocznie o 5 % wartości obowiązującej w roku poprzednim.
7. Podmioty, obiekty bądź instalacje wykluczone z systemu wsparcia.
W starym systemie wykluczone były następujące rodzaje projektów:
-
projekty termomodernizacji, na których realizację otrzymano wsparcie w postaci premii termomodernizacyjnej,
-
instalacje objęte systemem handlu emisjami,
-
projekty, na realizację których uzyskano środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej lub z budżetu państwa.
W nowym systemie wykluczone są następujące rodzaje projektów:
-
projekty termomodernizacji, na których realizację otrzymano wsparcie w postaci premii termomodernizacyjnej,
-
projekty, na realizację których uzyskano pomoc inwestycyjną, w przypadku gdy przyznanie BC (liczonej zgodnie z wartością opłaty zastępczej) spowoduje przekroczenie granicy dopuszczalnej wysokości pomocy publicznej na to przedsięwzięcie.
Nie zmienił się dolny próg wielkości oszczędności generowanej przez projekt (10 toe) oraz konieczność wykonania audytu potwierdzającego po zrealizowaniu przedsięwzięcia, w przypadku gdy planowana oszczędność wynosi ponad 100 toe.
--> Powrót do Czytelnii...
|
